میزان پرتوگیری بیماران در آزمایشات رایج رادیوگرافی مراکز رادیولوژی استان چهارمحال و بختیاری

زمینه و هدف: بیشترین پرتوگیری مردم از منابع پرتو ساخت بشر، ناشی از آزمایش های تشخیصی با پرتو ایکس می باشد که این امر به دلیل اجتناب ناپذیر بودن تشخیص با پرتوهای ایکس و همچنین تعداد آنها در میان افراد جامعه می باشد. برای عملی کردن برنامه کاهش دوز جذبی بیماران و در عین حال افزایش کیفیت تصاویر رادیوگرافی در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان دوز سطحی بیماران و نیز دوز مؤثر آنان اندازه گیری گردید. روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی - مقطعی هفت دستگاه مولد پرتو ایکس در شش بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان مورد بررسی قرار گرفت. برای هر دستگاه 20 بیمار مراجعه کننده به بخش رادیولوژی جهت انجام رادیوگرافی جمجمه و قفسه صدری به صورت تصادفی انتخاب و مقادیر دوز سطحی esd (entrance surface dose) برای آزمایشات مرسوم رادیوگرافی (نمای خلفی - قدامی و نیمرخ قفسه سینه و جمجمه) با استفاده از دوزیمتر گایگرمولر و همچنین ترمولومینسانس مورد اندازه گیری قرار گرفتند. یافته ها: نتایج دوزیمتری که توسط دوز دریافتی پوست یا دوز سطحی esd، برای رادیوگرافی های مرسوم انجام گرفت برای نمای خلفی قدامی قفسه صدری در محدوده 22/0 تا 45/1 (با میانگین 70/0±03/0) و برای نمای نیمرخ قفسه صدری در محدوده 34/0 تا 90/4 (22/0±51/2) میلی گری بوده است. این نتایج برای نمای خلفی قدامی یا قدامی خلفی و نیمرخ جمجمه به ترتیب در محدوده 55/2 تا 45/8 (37/0±92/6) و 85/2 تا 12/9 (45/0±59/7) میلی گری اندازه گیری شد. نتیجه گیری: مقادیر نشان می دهند که داشتن برنامه های بررسی کیفیت عمل (quality control) یا تضمین کیفیت (quality assurance) در مراکز رادیولوژی استان امری ضروری است و می بایست تمامی آزمایشات رادیوگرافی تحت شرایط دوز دریافتی کمتر برای بیماران انجام شود که در نتیجه ریسک ابتلا به سرطان ناشی از آزمایشات رادیوگرافی کاهش می یابد. .